Meme kanseri hücreleri uykudayken yayılıyor!

Tedavi Üzerine Araştırmalar

Meme kanseri hücreleri uykudayken yayılıyor!

Meme kanseri, meme dokusunu oluşturan hücre gruplarından birinin değişime uğraması ve kontrolsüz olarak çoğalması nedeniyle oluşan tümör sonucu ortaya çıkan bir hastalık.

Kanserli doku, önce yakın çevresine sonra, memeye yakın lenf bezlerine yayılıyor. Zamanında tanı konulup tedavi edilmeyen hastalarda kanser diğer organlara yayılarak tedavisi olanaksız evreye geçiyor.

Nature dergisinde yayınlanan Nicola Aceto ve arkadaşları tarafından Bazel Üniversitesi’nde gerçekleştirilen deneysel çalışmada kanda dolaşan ve sonrasında metastaz yapan meme kanseri tümör hücrelerinin daha çok uyku döneminde ortaya çıktığını gösterdiler.

Otuz meme kanserli deney hayvanında yapılan çalışmada hasta uyku döneminde iken tümörün dolaşıma daha fazla dolaşan kanser hücresi saldıkları gösterildi. Ayrıca gece uykuda iken tümörden ayrılan hücrelerin, gündüz dolaşıma salınan hücrelere göre daha hızlı çoğaldıkları ve metastaz yapma potansiyellerinin de daha fazla olduğu gösterildi.

Bazı kanser türlerinde dolaşımdaki kanser hücrelerinin saptanıp buna yönelik tedavi planlanması yönünde araştırmalar yoğun şekilde devam ederken, tümörü tamamen çıkarılmış bireylerde dolaşımda bulunan kanser hücre yüküne göre daha yoğun tedavi uygulaması gündeme gelebileceği, ayrıca bu hücrelerde yapılan genetik ve moleküler analizler hedefe yönelik tedaviler açısından yol gösterici olabileceği belirtiliyor. Bu çalışmada gece alınan kanda saptanan tümör hücreleri daha önemli bir bulgu olabilir. Uyku düzeninden sorumlu olan melatonin hormonu muhtemelen bu farklılık üzerinde etkili. İleride bu çalışmanın sonuçları hem tedavi planlamasında hem de prognoz tayininde önemli ilerlemelere yol açabilecek başka çalışmalara ışık tutabilir.
Areola; göğüs ucu çevresindeki koyu renkli halkalar olarak tanımlanır ve tıp dilinde kullanılan Latince bir kelimedir. Meme üstünde koyu ve pütürlü bir yapıya sahip olan Areola bölgesi, meme başını çevreleyen koyu renkli daire şeklinde olup ortalama 5 santim çapındadır.

Meme içinde kanserleşen bir hücrenin, bir tümör oluşturması ve bir uzmanın muayene sırasında anlamasına ya da radyolojik incelemede belli olmasına kadar hayli uzun zaman geçmesi gerekiyor. Kadınlar genellikle en az 1 cm. büyüklüğüne ulaşmış bir kitleyi, elle kontrol yöntemi sayesinde fark edebiliyorlar.

Yeni Araştırma Bulguları Şaşırtıcı: Meme Kanseri Geceleri Daha Saldırgan Bir Şekilde Yayılıyor

Metastatik meme kanseri olan kişiler geceleri gözlerini kapattığında kanserleri uyanır ve yayılmaya başlar.

Bu hafta Nature’da meme kanseri metastazının günün her saatinde aynı oranda gerçekleştiği varsayımını tersine çeviren çarpıcı bulgu yayınlandı.

Araştırmacılar, sonuçların gelecekte doktorların kanserli insanlardan kan örnekleri alma şeklini değiştirebileceğini söylüyor.

ETH Zürih’te moleküler onkoloji profesörü olan kıdemli yazar Nicola Aceto, “Bizim görüşümüze göre, bu bulgular sağlık uzmanlarının biyopsi yaptıkları zamanı sistematik olarak kaydetme ihtiyacını ortaya çıkarabilir” diyor.

Araştırmacılar, günün farklı saatlerinde analiz edilen örneklerde dolaşan tümör hücrelerinin sayısında açıklanamayan bir fark gözlemlediler.

Aceto, “Meslektaşlarımdan bazıları sabahın erken saatlerinde veya akşam geç saatlerde çalışıyor; bazen alışılmadık saatlerde de kan tahlili yapıyorlar” diyor.

İnsanlardan çok daha fazla sayıda dolaşımdaki kanser hücresine sahip gibi görünen fareler, başka bir ipucu verdi: Fareler, kan örneklerinin en sık alındığı gün boyunca uyudu.

İsviçreli araştırmacılar neler olup bittiğini araştırmak için meme kanserli 30 kadın üzerinde çalıştılar (metastaz yapmamış erken meme kanserli 21 hasta ve evre IV metastatik hastalığı olan 9 hasta).

Bu çalışma sonucunda “çarpıcı ve beklenmedik bir model” buldular: Dolaşan tümör hücrelerinin çoğu (yüzde 78,3) gece alınan kan örneklerinde bulunurken, gündüz örneklerinde çok daha düşük bir miktar bulundu.

Araştırmacılar farelere meme kanseri hücreleri enjekte edip gün içinde kan örnekleri aldıklarında da aynı sonucu buldular. Dolaşan tümör hücreleri, fare dinlenirken çok daha yüksekti.
Araştırmacılar, ilginç bir şekilde, dinlenme döneminde toplanan kanser hücrelerinin “metastaz yapmaya oldukça yatkınken, aktif fazda üretilen dolaşımdaki tümör hücrelerinin metastatik yetenekten yoksun olduğunu” söyledi.

Genetik analiz, farelerden ve istirahat halindeki insanlardan alınan tümör hücrelerinin, mitotik genlerin ekspresyonunu artırdığını ortaya koydu. Mitotik genler hücre bölünmesini kontrol ettiğinden, bu onları metastaz yapmada daha iyi hale getirir.

Araştırmacılar, açık-koyu rutini değiştirerek bazı farelere jet gecikmesi verdikleri deneyler yaptılar. Sirkadiyen ritmi bozmak, farelerde dolaşan tümör hücrelerinin konsantrasyonunda büyük bir azalmaya yol açtı.

Başka bir deneyde, araştırmacılar farelere uyanıkken vücutta bulunanlara benzer hormonlar vermenin, fare dinlenirken dolaşımdaki tümör hücrelerinin sayısını etkileyip etkilemediğini test etti.
Farelere testosteron, insülin (şekeri enerjiye dönüştürmeyi mümkün kılan bir hormon) ve deksametazon (stres hormonu olan kortizol gibi davranan sentetik bir kimyasal) enjekte ettiler.
Araştırmacılar, dinlenme döneminde (tümörün normalde en agresif olduğu zaman) alınan bir kan örneğinde dolaşan tümör hücrelerinin sayısında “belirgin bir azalma” buldular.
Çalışmanın ilk yazarı ve ETH Zürih’te moleküler onkoloji araştırmacısı olan Zoi Diamantopoulou, “Araştırmamız, dolaşımdaki kanser hücrelerinin orijinal tümörden kaçışının, gece ve gündüz ritimlerimizi belirleyen melatonin gibi hormonlar tarafından kontrol edildiğini gösteriyor” diyor. Bu makale Nature’da yayınlandı.