Koltuk altında oluşan şişlik, beze ve yumru gibi oluşumların büyük bir çoğunluğu normal olarak kabul edilir ve herhangi bir soruna yol açmaz. İşte koltuk altında oluşan kitlelerin nedenleri:
Koltuk altında oluşan bezelerin en yaygın sebebi furonküloz yani iltihaplanan kıl köküdür. Batık kıl nedeniyle oluşan furonkülozda ter kökten çıkamadığı için bakteri oluşumuna yol açar. Ter bezleri iltihaplanır ve koltuk altında irili ufaklı şişlikler oluşur. Bu şişlikler zamanla kendi kendine geçebileceği gibi ciddi rahatsızlığa neden olan kistlere dönüşebilir. Koltuk atında oluşabilecek ter bezi iltihaplarını önlemek için bu bölgedeki cilt gözeneklerinin açık tutulması gerekir. Kıl kökünün deri altına hapsolmasını engellemek için koltuk altı kıllarının alınma işlemine dikkat edilmelidir. Ağda işlemi yerine koltuk altının tıraş edilmesi iltihaplanma riskini azaltır. Oldukça hassas bir yapıya sahip olan bu bölgeye zarar veren kimyasal bazlı deodorant ve roll-on kullanımından da kaçınmak gerekir.
Lenfadenitis olarak bilinen lenf bezi şişmeleri, koltuk altı şişliklerinin bir diğer nedenidir. Koltuk altı bölgesi lenf damarları açısından zengin bir bölgedir. Burada bulunan lenf damarları lenf sıvısını kan dolaşımına atarak filtrelenmesini ve arındırılmasını sağlar. Vücudun enfeksiyonlarla savaşında önemli rol oynayan lenf bezleri vücut savunması zayıfladığında ya da virüs bulaştığında iltihaplanabilir ve koltuk altında şişlik oluşturabilir. Lenf bezi şişmeleri genel olarak bakteriyel kaynaklı cilt enfeksiyonları sonucu oluşur ve koltuk altında ağrılı şişlik şikayetine neden olabilir. Koltuk altında fark edilen lenf bezi şişliğinde vakit geçirmeden uzman bir doktora gidilmelidir. Doktor tarafından şişmiş lenf bezinden lenf sıvısı alınarak analiz edilir ve iltihabın sebebi bulunarak tedavi yöntemi seçilir.
Koltuk altında oluşan kitlelerin bir diğer nedeni de kanser hastalığıdır. Özellikle kan kanseri, meme kanseri, non-Hodgking lenfoma ve Hodgking lenfoma koltuk altında beze oluşumuna neden olabilir. Erken teşhis ve etkin bir tedavi ile tedavi başarısı neredeyse %90’lara ulaşır. Vücutta oluşan kanser hücreleri lenf sıvısı aracılığı ile koltuk altı bezine ulaşır ve bu bölgedeki lenf bezlerinin büyümesine neden olur. Kanser hastalıklarında koltuk altında ele gelen beze, yumru ve şişlik oldukça önemlidir. Tedavi edilmediğinde bu bölgedeki kanser hücreleri lenf damarları ve lenf sıvısı aracılığı ile tüm vücuda yayılabilir.
Koltuk altında sertlikler, meme hastalıkları içerisinde önemli yer tutan bir başka bölümdür. Koltuk altında bir sertlik olduğunda en önemli nokta, memede bir kanseri atlamamaktır. Çünkü memede bir kanser olduğu zaman, kanserin ilk yayılacağı yer genellikle aynı taraftaki koltuk altı lenf bezleridir. Bunun bir aşama sonrası da genelikle başka organlara yayılımıdır.
Memeye ait bir kanser, koltuk altında bir sertliğe yol açabileceği gibi, vücudun başka yerindeki bir kanser de koltuk altında sertliğe yol açabilir. Ya da iyi huylu bir enfeksiyon, iyi huylu başka bir hastalık da koltuk altında sertliğe yol açabilir. Burada, ayırıcı tanıyı yaparken, memenin ve koltuk altının muayenesi, radyolojiyle değerlendirilmesi ve gerektiğinde başka organların da değerlendirilmesi önem arz eder.